Cindy
Owen – Bác sĩ da liễu, trợ lý giáo sư Khoa da liễu thuộc Đại học Louisville
(Mỹ) – sẽ cung cấp cho bạn một số dấu hiệu về da giúp cảnh báo sớm các bệnh nội
khoa nghiêm trọng. Điều này hết sức quan trọng trong việc tìm ra dấu hiệu bệnh
sớm, đáp ứng nhu cầu chữa bệnh trước khi chúng phát triển trầm trọng hơn.
Trong
một số trường hợp, tình trạng da có thể cảnh báo sớm một số bệnh nội khoa trước
khi chúng bắt đầu phát tác nặng hơn.
Phát
ban
Phát
ban bất thường, phát ban không phải do dị ứng thuốc hoặc phát ban đi kèm với
sốt, đau khớp, đau cơ, hoặc các triệu chứng khác có thể là dấu hiệu báo trước
bệnh nội khoa hoặc nhiễm trùng.
-
Viêm gan C: Phát ban trên mu bàn chân và cẳng chân, nếu không phải là phản ứng
với thuốc trị nấm hoặc topical steroids (là loại steroid dùng tại chỗ cho tổn
thương giảm nhanh nhưng chỉ giảm tạm thời), thì có thể đây là dấu hiệu nhiễm
viêm gan C, hay còn gọi là hồng ban hoại tử đầu chi – một dấu hiệu đặc trưng
của bệnh viêm gan.
-
Hội chứng DRESS: Thông thường, phát ban có liên quan đến việc dị ứng thuốc mới.
Tuy nhiên, cần theo dõi nghiêm ngặt vì phát ban rất có thể nặng hơn dẫn đến hội
chứng gây nguy hiểm đến tính mạng có tên DRESS (Viết tắt của phản ứng thuốc
phát ban kèm tăng bạch cầu ưa eosin và các triệu chứng toàn thân). Tình trạng
bệnh kéo dài từ vài tuần, thậm chí đến vài tháng sau khi bắt đầu sử dụng một
loại thuốc mới và rất khó chẩn đoán. Biểu hiện bệnh là phát ban da, kèm theo
sốt, sưng hạch, tăng bạch cầu ưa eosin, bệnh lý hạch và có thể ảnh hưởng toàn
thân bao gồm tổn thương gan, tim, thận, phổi và tuyến giáp. Bác sĩ Owen khuyên
bạn nên tìm gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức nếu có bất kỳ dấu hiệu DRESS nào.-
Ung thư: Viêm da cơ là bệnh viêm cơ với những thay đổi rõ rệt trên da và 20% có
liên quan đến ung thư nội khoa, trong đó phổ biến nhất là ung thư buồng trứng.
Dấu hiệu trên da bao gồm phát ban màu tím trên mí trên của mắt và trong các
vùng da tiếp xúc với mặt trời, sưng vẩy trên các đốt ngón tay, mạch máu nổi lên
trên các rìa móng tay, xướt da nghiêm trọng quanh rìa móng tay. Bác sĩ Owen lưu
ý rằng, những dấu hiệu này nếu chỉ biểu hiện nhẹ thì sẽ được chẩn đoán viêm da,
trước khi được xem xét đến ung thư giai đoạn sớm.
Lời khuyên của bác sĩ Owen:
Bác sĩ Owen khuyên bạn nên đến bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt ngay khi phát hiện bất cứ dấu hiệu nào liên quan tới:
- Phát ban không kèm theo một nguyên nhân cụ thể.
- Phát ban không phải là phản ứng với bất cứ loại loại điều trị nào.
- Phát ban kèm sốt, đau cơ hoặc các triệu chứng bất thường khác.
Da
nổi mụn thịt, khối u, vảy
Bất
kỳ một khối thịt mới nào xuất hiện trên da cũng đều được bác sĩ chuyên khoa xem
xét kỹ bởi vì nguy cơ ung thư da ở đây rất cao. Thi thoảng, mụn thịt là dấu
hiệu di căn của ung thư nội khoa. Ngoài ra, khối u trên da cũng tiên đoán cho
bệnh nội khoa hoặc một số hội chứng di truyền khác. Ví như những khối u da màu
vàng hoặc vàng sáp trên cánh tay, chân có thể chỉ ra hàm lượng chất béo trung
tính cao, thường là dấu hiệu bệnh tiểu đường không tự chủ
Nếu
da xuất hiện những mảng vảy trắng bong tróc hay vảy đỏ hình cây thông thì có
nghĩa da đã bị bệnh bệnh vảy nến và vay phan hong và cần có những phương pháp dieu tri vay nen , vảy phấn hồng hợp lý. Với bệnh vảy phần hồng thì lúc
đầu bệnh biểu hiện không rõ ở 50 % trường hợp. Bệnh nhân cảm thấy đau đầu, sốt
nhẹ, mệt mỏi. Tổn thương tiên phát thường hay ở nửa phía trên thân người
ngực, lưng bụng, cánh, cẳng tay, cổ. Có thể bị ở mặt, đầu. Tổn thương là các
đám tròn hay hình oval có giới hạn rõ, màu đỏ nhạt giới hạn rõ. Đám tổn thương
có đường kính 2-5 cm hoặc có khi rộng hơn. Tổn thương kéo dài 5-15 ngày. Có
thể kéo dài 2 tháng. Tổn thương (thứ phát) tràn lan bắt đầu biểu hiện sau 2-3
ngày hoặc đến 10 ngày. Các tổn thương mới kế tiếp phát triển vài tuần sau.
Hình thái cổ điển tổn thương bao gồm: ban mề đay xung quanh, mầu hồng nhẹ, vảy
khô xám phủ trên. Trung tâm tổn thương teo, lõm, da nhăn mầu nâu. Sau một thời
gian tổn thương đặc trưng bởi các đường ly tâm song song như xương sườn
của chúa.
Còn
với bênh vảy nến thì hình thức phổ biến nhất, mảng bám gây bệnh vẩy nến khô,
lớn lên, các tổn thương da đỏ (mảng) phủ vảy bạc. Các mảng ngứa hoặc có thể đau
đớn và có thể xảy ra bất cứ nơi nào trên cơ thể, bao gồm cả bộ phận sinh dục và
mô mềm bên trong miệng. Có thể chỉ là một mảng ít hay nhiều, và trong trường
hợp nặng, da xung quanh các khớp xương có thể nứt và chảy máu. Thế nên cần điều trị vảy nến 1 cách nhanh nhất.
Sự
thay đổi màu da
- Vàng da là dấu hiệu của bệnh viêm gan.
-
Ngoài ra, vùng da sẫm màu trên các nếp nhăn, trên vùng da chịu nắng,trên khớp
hay vết sẹo cũ có thể là dấu hiệu bệnh tuyến thương thân, chẳng hạn bênh
Addison (một rối loạn hiếm gặp của tuyến thượng thận).
-
Màu da sậm, có màu đồng thiết ở bệnh nhân đái tháo đường có thể là một dấu hiệu
của khiếm khuyết di truyền trong sự trao đổi sắt dẫn đến suy gan, được biết đến
với cái tên hemochromatosis - một rối loạn gây ra do cơ thể hấp thụ quá nhiều
chất sắt từ chế độ ăn uống.
Thay
đổi kết cấu da
Bất
kỳ sự mềm hay xơ cứng da bất thường đều là dấu hiệu bệnh lý.
-
Xơ cứng bì toàn thể (Systemic sclerosis) là một bệnh tự miễn, trong đó những
dấu hiệu ban đầu là sưng, tiếp theo là xơ cứng da. Trong trường hợp nghiêm trọng
hơn, nó có thể dẫn đến xơ cứng cơ quan nội tạng như phổi hoặc tim.
-
Bệnh gai đen (Acanthosis nigricans): Biểu hiện bên ngoài bằng những mảng da màu
nâu thẫm hoặc nâu xám ở các nếp của cơ thể như nách, cổ, bẹn, rốn, quanh hậu
môn hoặc cơ quan sinh dục... Bệnh thường gặp ở người béo phì, nhưng đây nó còn
có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường sớm hoặc thậm chí là ung thư một cơ quan
nội tạng.
-
Bệnh nhão da (cutis laxa): Bệnh mô liên kết da hiếm gặp khiến da trở nên thiếu
đàn hồi và tạo thành những nếp chảy xệ, lão hóa. Đây còn có thể là dấu hiệu ung
thư hạch hoặc đa u tuỷ và có thể liên quan tới bệnh mất tính đàn hồi của cơ
quan nội tạng. Bác sĩ Owen lưu ý thêm nếu được chẩn đoán đúng, có thể làm chậm
tiến triển của bệnh.